Bilim insanları, Çin’in kırsal kuzeydoğusunda yer alan ve dinozor fosilleriyle dikkat çeken Yixian Formasyonu’nda yürüttükleri yeni bir araştırmayı duyurdu. Bu çalışmanın sonucunda, dinozorların ölüm şeklinin daha önce sanıldığının aksine, volkanik patlama gibi dramatik olaylardan ziyade oldukça sıradan nedenlere dayandığı iddia edildi. Yixian Formasyonu, popüler olarak “Çin’in Pompeii’si” olarak adlandırılmaktadır ve buradaki fosillerin korunumu daha önce ani volkanik olaylarla ilişkilendirilmişti. Ancak, 4 Kasım 2023 tarihinde PNAS dergisinde yayımlanan araştırma bulguları, fosillerin korunma sürecinin daha rutin olaylarla şekillendiğini ortaya koydu.
Columbia Üniversitesi’nden Dr. Paul Olsen liderliğindeki araştırmacılar, Yixian Formasyonu’ndaki fosillerin korunumu ile ilgili çeşitli analizler gerçekleştirmiştir. Dr. Olsen, bu fosillerin ani, şiddetli doğal olaylardan ziyade gündelik ve sıradan koşulların bir sonucu olarak korunduğunu savunmuştur. Bu durumun, fosillerin kalitesiz ve bozulmamış durumlarının nedeninin alışıldık ve güncel çevresel faktörler olduğuna işaret ettiğine vurgu yapılmıştır.
Yürütülen çalışmada, fosillerin oluşum dönemini netleştirmek amacıyla uranyum-kurşun izotop analizi yapılmıştır. Elde edilen veriler, yaklaşık 125 milyon yıl önce meydana gelen fosil oluşumlarının kısa bir zaman diliminde gerçekleştiğini göstermiştir. Araştırmacılar, bu dönemde Yixian Formasyonu’nun bölgede yoğun yağışların yaşandığı ve tortulların hızla birikerek fosil oluşumuna katkıda bulunduğu düşüncesindedir.
Fosillerin büyük çoğunluğunun bükülmüş pozisyonda olmaması da dikkat çeken bir diğer bulgudur. Bu durum, ani patlama gibi karmaşık bir düzenin değil, aksine daha sakin bir ölüm senaryosunun söz konusu olduğunu göstermektedir. Bilimciler, dinozorların çoğunun yuvalarının çökmesinden dolayı oksijensiz ortamlarda hayatını kaybetmiş olabileceğini öne sürmektedir. Böylece, bu süreçte dinozorların çürümekten de korundukları sonucuna varılmaktadır.
Araştırmacılar ayrıca, Yixian Formasyonu’ndaki fosillerin çoğunun küçük dinozorlara ait olduğunu belirtmekte, bu durumun yukarıda belirtilen teoriyi desteklediğine dikkat çekmektedir. Daha büyük dinozorların, yuvalarının çökmesine ve dolayısıyla fosillerin daha iyi korunmasına neden olabileceği öne sürülmektedir. Araştırmanın elde ettiği sonuçlar, doğal olayların daha sıradan ve alışıldık durumlara bağlanabileceğini ve fosil koruma yöntemlerinin karmaşık değil, doğal sebeplerle açıklanabilir olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak, Yixian Formasyonu’ndaki bu yeni bulgular, tarih öncesi dinozorların ölüm sebeplerine dair alternatif ve daha da sade bir bakış açısı sunarken, tarih boyunca yaşanan olağanüstü olayların yerine çoğu zaman kısır döngüler ve gündelik yaşam koşullarının yer alabileceğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma, fosil biliminde, geçmişle ilgili anlayışımızı derinleştirmek adına önemli bir adım teşkil etmektedir.
