Uzaydaki tehlikeli uzay çöpleri konusunda endişe verici bir durum söz konusu. LeoLabs isimli yörünge haritalama firmasından araştırmacılar, gezegenimizin yörüngesini çevreleyen ve felakete sebep olabilecek olan yaklaşık 30.000 nesne hakkında alarm zillerini çalıyorlar. LeoLabs kıdemli teknik uzmanı Darren McKnight, bu durumu “saatli bir bomba” olarak nitelendirdi. Gezegenimiz, uzayda çok yüksek hızlarda dönen bu nesnelerle çevrili ve McKnight ile diğer uzmanlar, bu potansiyel trajediyi önlemek için çözümler arıyorlar.
LeoLabs COO’su Dan Ceperly, çarpışmaların ne zaman olacağı sorusunun artık “eğer” değil “ne zaman” olduğunu vurguluyor. Şirket, yaklaşık dört inç çapına kadar olan nesneleri takip edebilse de, daha küçük olanlar radarlarının dışında kalabiliyor. Şimdiye kadar uzay enkazı nedeniyle insan hayatının kaybedilmediği belirtilse de, bazı tehlikeler yaşanmıştır. Örneğin, 2021’de ISS dışındaki Canadarm2 robotik kolu, küçük bir şarapnel parçası tarafından delinmiş ve hasar görmüştü.
Geçmişte, hem ABD hem de eski Sovyetler Birliği’nin kullanılmış roket üst aşamalarını uzaya fırlatmasının ve bunları temizleme konusunda anlaşamamalarının, alçak Dünya yörüngesinin uzay çöpleriyle dolmasına neden olduğu belirtiliyor. Bir çarpışmanın Kessler Sendromu olarak adlandırılan zincirleme etkileri olabilir. Çin’in uzay yarışına katılmasıyla birlikte LeoLabs, uluslararası işbirliği çağrısında bulunuyor.
Secure World Foundation kıdemli direktörü Ian Christensen ise, en büyük diplomatik zorluğun, riskin büyük bir kısmından sorumlu olan ABD, Rusya ve Çin gibi ülkeleri kendi uzay enkazlarını temizlemeye ikna etmek olduğunu belirtiyor. Uluslararası işbirliği olmadan, uzay çöplerine karşı etkili bir mücadele yürütmenin oldukça zor olacağı vurgulanıyor.
