Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ın, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan seçimleri kazanarak yeniden iktidara gelmesi, dünya genelindeki medya kuruluşları tarafından ABD’nin teknoloji alanındaki gelecekteki adımlarının tartışılmasına yol açtı. Trump, görevine başladıktan hemen sonra, ABD çip endüstrisini “çalmakla” suçladığı Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulamayı planladığını belirtti.
Trump’ın ilk başkanlık döneminde, Amerika’nın dış ticaret açığını kapatmak amacıyla Mart 2018’de Çin’den ithal edilen güneş panelleri ve alüminyuma getirdiği gümrük vergilerinin artırılması, ABD-Çin ticaret savaşının başlangıcını oluşturmuştu. Kısa süre içinde, bu ticaret savaşı, Çin’in önde gelen teknoloji şirketlerinden biri olan Huawei’ye getirilen kısıtlamalarla teknoloji savaşlarına dönüşmüştü.
Trump döneminde Huawei ile başlayan bu teknoloji ürünleri çekişmesi, ABD’li firmaların Çin’e gelişmiş çip üretimi için ekipman göndermesini kısıtlayan yasaklamalarla devam etti. Bu durum, iki ülke arasındaki çekişmenin büyümesine neden oldu. Biden yönetimi sırasında da çip konusu, ABD tarafından sürdürülen ticari rekabette önemli bir rol oynamaya devam etti. Biden, 2022 yılında imzaladığı “Çip ve Bilim Yasası” ile yerli çip üretimini desteklemek amacıyla 52 milyar dolarlık doğrudan finansman sağladı.
Bu yasa çerçevesinde, Tayvanlı yarı iletken üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), ABD Ticaret Bakanlığı’ndan almayı beklediği 7 milyar dolarlık finansman ile Arizona’da bir çip üretim tesisi kuracağını duyurdu. TSMC, dünya çip pazarında önemli bir yer tutmakta olup, NVIDIA ve Apple gibi büyük müşterilere hizmet vermektedir. Şirket, dünya genelinde ileri seviye çip üretiminin yaklaşık yüzde 90’ını gerçekleştirmektedir.
Çip üretiminin büyük bir kısmı Doğu Asya’da, özellikle Tayvan, Güney Kore ve Japonya’da yoğunlaşmaktadır. Ancak çipin üretiminde kritik öneme sahip galyum ve germanyumun en büyük üreticisi ise Çin’dir. Avrupa endüstri derneği Critical Raw Materials Alliance’a (CRMA) göre, dünya genelinde germanyum üretiminin yaklaşık yüzde 60’ı Çin tarafından karşılanmaktadır.
Trump’ın yeniden iktidara gelmesiyle, çip konusunda atacağı adımlar merak konusu olmuş durumda. Ekim ayında katıldığı The Joe Rogan Experience podcast programında Trump, Tayvan’ı ABD çip endüstrisini çalmakla suçu saymıştı. Ayrıca, Çip Yasası’nı eleştirerek, başkan olması durumunda Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulayacağını da belirtmiştir. Trump, “Bu çip anlaşması o kadar kötü ki, zengin şirketlere burada çip fabrikası kurmaları için milyarlarca dolar veriyoruz; ama onlar yine de bize bu iyi şirketleri vermeyecekler,” şeklinde konuştu.
Sonuç olarak, Trump’ın yeniden iktidara gelmesi, ABD’nin teknoloji politikalarını etkileyecek ve özellikle çip endüstrisi ile ilgili yeni gümrük vergisi uygulamaları veya düzenlemeleri gündeme gelebilir. Bu durum, hem iç piyasada hem de uluslararası ticarette önemli değişikliklere yol açabilir.
