NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından inşa edilen Mars gezgini Curiosity, 2014 yılından bu yana Sharp Dağı‘na yavaş bir tırmanış gerçekleştiriyor. Resmi adı Aeolis Mons olan bu dağ, 1970’lerde keşfedilerek bilim dünyasına kazandırılmıştır. Curiosity, bu süreçte farklı Mars alanlarını keşfederek, gezegendeki gizemleri ve oluşumları araştırmaya devam ediyor.
Bu yılın başlarında Curiosity, Gediz Vallis kanalına giriş yaptı ve dün JPL, Mars meraklıları için Gediz Vallis’in 360 derecelik panoramik görüntüsünü paylaştı. Bu görüntü, Gediz Vallis kanalını çevreleyen pek çok Mars’a ait özelliği açık bir şekilde sergiliyor. Özellikler arasında Kukenan Butte, Pinnacle Ridge, Texoli Butte ve Gale Krateri’nin uzaktaki bir görünümü yer alıyor.
GEDIZ VALLIS KANALI NASIL OLUŞTU?
Gediz Vallis kanalının nasıl oluştuğuna dair çeşitli teoriler bilim insanları arasında tartışma konusu olmaya devam ediyor. Bir görüş, kanalın geçmişte içinden su akması sonucu oluştuğu yönündedir; bir diğer görüş ise oluşumun güçlü rüzgarlardan kaynaklandığıdır. Ayrıca, belki de Sharp Dağı’nın yüksek kesimlerinden aşağıya akan toprak kaymalarının Gediz Vadisi’ni oluşturmuş olması muhtemel. Bu durum, Curiosity’nin yolculuğu sırasında bulduğu kayaları ve enkazı daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
GİZEMLİ BEYAZ KÜKÜRT TAŞLARI
Panoramik görüntüde dikkat çeken bir diğer unsur ise gizemli beyaz kükürt taşlarıdır. Curiosity, bu beyaz taşlardan birinin üzerinden geçip onu çatlatmayı başardı. Çatlayan taşın iç kısmında kükürt kristalleri bulundu. Dünya’da kükürt genellikle sıcak su kaynaklarından ve volkanik faaliyetlerden kaynaklanırken, Mars’ta bu tür sıcak su kaynakları ya da volkanlar mevcut değil. Bu nedenle, JPL ekibi kükürt elementinin Mars üzerindeki varlığını açıklamakta zorlanıyor. Curiosity’nin proje bilimcisi Ashwin Vasavada, “Sülfür alanına her açıdan baktık ve bize nasıl oluştuğuna dair ipuçları verebilecek sülfürle karışık herhangi bir şey aradık. Bir ton veri topladık ve şimdi çözmemiz gereken eğlenceli bir bulmacamız var.” şeklinde açıklamada bulundu.
ON YILDIR GÖREVDE
Curiosity, on yılı aşkın bir süredir Mars’ta görev yapmasına rağmen, hala işlevsel ve keşiflerine devam etmekte. Ancak Mars’ın sert yüzeyi nedeniyle belirli bir yıpranma sürecine girmiştir. Gezgincinin bir sonraki durağı, Mount Sharp üzerinde daha ileride bulunan ve “kutu işi” olarak adlandırılan örümcek ağını andıran şekillerdir. Bu kutu yapılar, 2006 yılında NASA’nın Mars Keşif Yörüngesiz Aracı tarafından ilk kez gözlemlenmiştir ve boyutları 9 ila 19 metre genişliğinde olmaktadır. Bu yapılar muhtemelen, dağ yüzeyindeki kırıklara su ile taşınan minerallerin sonucu ortaya çıkmıştır.
Bölgeyi inceleyen Curiosity bilim insanı Kirsten Siebach, “Bu sırtlar, tuzlu sıvı suyun aktığı, daha sıcak olan yeraltında kristalleşen mineralleri içerecektir. Erken Dünya mikropları benzer bir ortamda hayatta kalmış olabilir. Bu da burayı keşfetmek için heyecan verici bir yer haline getiriyor.” şeklinde bilgi vermiştir.
Curiosity, kutu yapısını incelemek üzere yolculuğuna başladığında, JPL’nin
