İnkaya Mağarası’nda 2017-2020 yılları arasında Troya Müze Müdürlüğü başkanlığında, Prof. Dr. İsmail Özer’in koordinatörlüğünde kazı çalışmaları gerçekleştirildi. 2021 yılından itibaren ise Cumhurbaşkanlığı Kararlı Kazı statüsüne çevrildi. Kültür ve Turizm Bakanlığının izin ve destekleriyle Truva Bakıe Maden sponsorluğunda bu yılki kazı çalışmaları 15 kişilik bir ekip tarafından yürütüldü. Mağarada Orta Paleolitik Dönemde yaşamış insanların çakmaktaşı hammadde ve sıcak su kaynakları nedeniyle uzun süreli ikamet ettikleri belirlendi.
Bu yılki kazı çalışmalarında İnkaya Mağarasının Kuzey Doğu yamaçlarında 86 bin yıl öncesine ait insan yaşam izlerinin keşfedildiği alanda çalışmalar gerçekleştirildi. Burada insitü olmayan saplı aletler bulunurken, 86 bin yıl öncesine kadar insan yaşam izlerine rastlandı. Prof. Dr. İsmail Özer, burada bulunan bulguların önemini vurgulayarak, mağaranın farklı bölümlerinde yapılacak kazı çalışmalarının potansiyelini anlamak adına gelecek yıllarda genişletilmesi gerektiğini belirtti.
Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Antropoloji Bölümü, Paleoantropoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve İnkaya Mağarası Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Özer, mağaranın Kuzeydoğu yamaçlarında 86 bin yıl öncesine tarihlendirilen alanda yapılan kazı çalışmalarında yontmataş aletlerin bulunduğunu açıkladı. Saplı aletlerin insan beyninin karmaşık ve komplike aletler yapabileceğinin göstergesi olduğunu ifade eden Özer, bu aletlerin inceltilerek ve farklı materyaller ile birleştirilerek kullanıldığını belirtti.
İnkaya Mağarası’ndaki kazı çalışmaları, geçmişe ışık tutan buluntuların ortaya çıkmasına olanak sağlayarak bölgenin tarih öncesine dair daha fazla bilgi edinilmesini sağlıyor. Gelecek yıllarda yapılacak kazı çalışmalarının mağaranın potansiyelini daha iyi anlamak adına genişletilmesi ve daha detaylı incelemelerin yapılması beklenmektedir.
