Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emine Didem Evci Kiraz, iklim değişikliğinin sıcak hava ile ilişkilendirdiği etkilerini vurgulayarak, böbrek yetmezliğinin daha genç yaşlarda görülebileceğine dikkat çekti. Kiraz, “Nemin ve sıcaklığın arttığı, güneşin etkisinin uzun süre devam ettiği gecelerde su ihtiyacı tüm gece boyunca sürmektedir. Bu nedenle yatak odanızda mutlaka su bulundurmalısınız.” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Kiraz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, iklim değişikliği ile birlikte insanların tüketim alışkanlıklarının da değiştiğini belirtti.
Sıcak hava ve ani soğukların yalnızca doğayı değil, insanların sağlığını da doğrudan etkilediğini ifade eden Kiraz, bu konudaki önlemlerin artırılması gerektiğini dile getirdi.
Türkiye’de artan sıcaklık ve nemle birlikte tropikal gecelerin yaşanmaya başladığını belirten Kiraz, şunları kaydetti:
“Nemin ve sıcaklığın yükseldiği, güneşin etkisinin uzun sürdüğü gecelerde su ihtiyacı devam edecektir. Bu nedenle yatak odanızda su bulundurmanızı öneriyorum. İklim değişikliği nedeniyle sıcak havanın böbrek yetmezliğini daha genç yaşlarda görmemize neden olabileceğini vurgulamak istiyorum. Bu nedenle, böbrek sağlığınızla ilgili tahlilleri rutin kontrollerinizde yaptırmayı ihmal etmeyin. Eğer böbrek fonksiyonlarınızda bir düşüklük tespit edilirse, beslenme ve su dengenizi gözden geçirmeniz önemlidir.”
Dünya Sağlık Örgütü’nün sıcaklık artışlarıyla ilgili uyarılarına değinen Kiraz, önümüzdeki 20-25 yıl içerisinde yaşlı nüfusta ölüm oranlarının artabileceğine dikkat çekti.
Kiraz, “Yaşam tarzımızı değiştirmez ve yanlış bilinenleri düzeltmezsek, bu rakamlar 9-10 katına çıkabilir. Bu, yolda yürürken bir yakınımızın ya da yaşlı birinin aniden yere yığıldığını görebileceğimiz anlamına geliyor. Bunun sebebi ise basit bir şekilde susuzluktan kaynaklanıyor. Dehidratasyon, vücut dokularında yer alan sıvının anormal şekilde azalmasıdır. Bu duruma dikkat çekmek istiyorum.” şeklinde konuştu.
Aşırı sıcaklar, soğuklar ve hava olaylarının yanı sıra kalitesi düşmüş su kaynaklarının da böbrek hastalıklarını artırabileceğini ifade eden Kiraz, bu konudaki araştırmalarını yoğunlaştıracağını belirtti.
Su tüketiminin her zamankinden daha fazla olması gerektiğini vurgulayan Kiraz, şöyle devam etti:
“Böbrek fonksiyonlarınızı kontrol ettirin. Elinizde temel bir böbrek fonksiyonu değeri bulunsun. Bu değerleri 3 ya da 6 ayda bir gözden geçirin. Doktorunuz ‘Her şey yolunda, bu böbrek seni 10 yıl idare eder.’ derse, ona göre su diyetinizi uygulamaya devam edin. Ancak iklim değişikliği, ciddi sorunlarla karşımıza çıkabilir; fırtınalar, toz rüzgarları, deniz seviyesindeki artış gibi olaylarla karşılaşabiliriz. Böyle durumlarda, sağlığınızı yeniden gözden geçirmeniz önemlidir.”
Kiraz, tüketim amaçlı su kaynaklarının yavaş yavaş azaldığını belirtti.
İklim değişikliği nedeniyle yer altı sularının kirlenmesinin, kuyu ya da tulumba suyu tüketiminde dikkat edilmesi gereken bir durum olduğunu söyleyen Kiraz, şunları ekledi:
“Sular, artık eski bildiğimiz gibi olmayabilir. Hem içerik hem de tat açısından farklılık gösterebilir. Önceden tulumbadan çektiğiniz suyu güvenle içerdiniz, fakat artık bu suyu içmeden önce kaynatmanız gerekebilir. Kaynatmanın yetersiz olduğunu düşünüyorsanız, suyunuzu bir laboratuvara göndermeniz gerekebilir. Klor, uzun yıllardır bildiğimiz ve güvendiğimiz bir dezenfektandır; bu nedenle sularınızı dezenfekte etmeyi ihmal etmeyin. İklim ve sağlık uzmanı olarak belirtmek isterim ki, iklim değişikliği kaynaklarımızı azaltıyor, su seviyeleri düşüyor. Artık yeryüzü sularından yer altı sularına geçiş yapıyoruz. Bu suların ne kadar kirli olduğunu anlamak için kendi sorumluluğumuzu üstlenmemiz gerekiyor. Ne kadar kirletirsek, o kadar kirli suyla karşılaşırız.”
